Geluk en geld

Geld maakt niet gelukkig. Hoe vaak hoor ik dat wel niet. Meestal van mensen die het niet hebben of er juist heel veel van hebben. En toch, de wereld draait erom. Om geld dus. De hele wereld is er van afhankelijk. Banken hebben dan ook veel macht, ook al willen politici ons anders doen geloven. Ik zou heel graag die afhankelijkheid volledig uitschakelen, maar begrijp tegelijkertijd dat dat gewoon nooit gaat. Een gevangene van het huidige systeem? Of valt er toch iets te kiezen?

Primaire levensbehoeften
Heel ver terug in de tijd was men overdag hoofdzakelijk bezig met zoeken van eten. Dat was het doel van de dag en al lastig genoeg. Genoeg betekende geen honger. Als er iets te eten was gevonden, dan nam je de tijd om dat op te eten. Met aandacht. Mensen leefden veel buiten en waren zodoende meer dan genoeg in beweging. Zo bleef het lichaam in conditie. En als je geluk had, had je een bescheiden dak boven het hoofd. Een mens besteedde feitelijk tijd aan zijn of haar primaire levensbehoeften. Daarbij was tijd nog slechts een rekbaar begrip. Nu lijken we soms nergens meer tijd voor te hebben.

Hoe anders is dat dan vandaag de dag? Ik word soms geleefd, en vaak ben ik bezig met meer andere zaken dan alleen mijn primaire levensbehoeften. Sporten vind ik belangrijk – zo niet noodzakelijk – en tijd om (gezond) te eten blijkt soms een hele opgave. Onderwijs is ook zoiets. Om jezelf in de toekomst een plekje te gunnen op de arbeidsmarkt, moet je een beetje hebben doorgeleerd. 'Voor jou tien anderen!', zo lijkt het soms. Dus probeer ik zo veel mogelijk te leren. En hoe zit het met de tijd na die jaren van werken? Het pensioen? Als ik de berichten mag geloven, blijft er steeds minder over. Dat wordt dus repareren. Een mens lijkt dus constant bezig met de vraag: 'Heb ik straks wel genoeg?', wanneer dat straks ook moge zijn.

Maar wanneer verdient iemand nou genoeg? Om daar antwoord op te geven heb ik opgezocht wat de definitie van genoeg is. Ik kwam het volgende tegen. 'Genoeg is hetzelfde als zoveel als nodig is en zelfs meer'. Genoeg blijkt dus in de praktijk al meer te zijn dan nodig. Vreemd!? Tegelijkertijd is dat misschien wel een probleem waar de huidige maatschappij onder gebukt gaat.

Tijd en geld
Tienduizenden jaren geleden was er weliswaar nog geen geld, maar er werd op een gegeven moment geruild. Later bedacht men dat het handiger was, dat als je iets wilde hebben, je dat ruilde met iets van waarde. Dat iets van waarde moest dan wel mee te nemen zijn. Zo ontstond de bruikbare waarde van goud, dat uiteindelijk evolueerde naar geld. In feite een waardeloos goedje, maar op de een of andere manier zo belangrijk dat onze wereld er op draait en iedereen er afhankelijk van is geworden.

En dan wordt dat geld van ons door inflatie ook nog eens steeds minder waard. Goederen worden duurder, dus je kunt met geld steeds minder kopen. Je vraagt daarop of je meer mag verdienen en zo houdt dat elkaar lekker in evenwicht. Maar er is nog iets, namelijk het verschil tussen vermogen en inkomen. Het is beide geld, maar toch anders. Sommigen hebben zo veel geld, dat ze uit het rendement op hun vermogen een inkomen hebben. Voor de meesten is dat niet weggelegd. De grootste groep is afhankelijk van wat men aan inkomen geniet, wat vervolgens kan worden besteed aan bijvoorbeeld primaire levensbehoeften.

Preference drift
Ik heb eens een onderzoek gelezen waarin werd gezegd dat vanaf een bepaald inkomen het geluksgevoel niet meer toeneemt. Ik betwijfel echter of dat zo is. Het is volgens mij maar net wat je met dat inkomen allemaal wilt. Geld maakt volgens mij gewoon wel gelukkig. Misschien moet ik wel wat meer werken aan mijn preference drift. Deze term verwijst naar het feit dat naarmate iemand meer verdient, diegene na verloop van tijd om tevreden te zijn, steeds meer nodig heeft.

Ik heb zo af en toe de slechte gewoonte om te veel te willen en ben niet zo goed in consuminderen. Daardoor lijkt het wel eens of ik niet genoeg geld heb. Maar wanneer ik terug ga naar de basis, kom ik tot de conclusie dat met wat minder, ik nog steeds kan eten en drinken. Ook heb ik een dak boven het hoofd. Allemaal niet voor niks natuurlijk, maar ik realiseer me dat ik daarnaast gewoon best veel helemaal zelf kan kiezen, dus zo beroerd is het allemaal niet. Wat ben ik toch rijk.